Jeśli twoje dziecko ma problem z jedzeniem, to na pewno już nie raz spotkałeś się z określeniem „food chaining” czyli łańcuch pokarmowy. Proces wprowadzenia łańcucha do codziennego żywienia może wydawać się początku przytłaczający. Jednak, jeśli zastosujesz się do poniższych zasad i będziesz postępować powoli, krok po kroku, to twoje dziecko może stać się małym smakoszem.

Co to jest łańcuch pokarmowy?

Jest to sposób postępowania, w którym stosujemy bardzo subtelne zmiany w preferowanej żywności, aby rozszerzyć dietę o nowe pokarmy. W terapii tej wykorzystuje się mak i teksturę akceptowanych produktów spożywczych. W ten sposób dobiera się produkty, w przypadku których istnieje największe prawdopodobieństwo przyjęcia przez dziecko. Nie jest to metoda, która przynosi natychmiastowe rezultaty. Jednak w przypadku dzieci, które mają bardzo ograniczony repertuar żywnościowy lub doświadczają powolnego i stałego zmniejszania liczby przyjmowanych pokarmów, może to być skuteczny sposób na zwiększenie różnorodności w kwestii spożywania pokarmów.

Aby rozpocząć przygodę z tworzeniem łańcuchów pokarmowych, trzeba przyjrzeć się bliżej liście produktów, które twoje dziecko spożywa. Pozwala to na stworzenie mapy preferowanych smaków, tekstur czy wyglądu potraw. Proces ten podzielony jest na 3 etapy.

Pierwsze kroki w tworzeniu „food chaining” (łańcucha pokarmowego)

Krok 1: Zrób listę akceptowanych produktów spożywczych i marek (jeśli ich dotyczą)

Zacznij od sporządzenia listy wszystkich pokarmów, które twoje dziecko aktualnie spożywa. Pamiętaj, aby dokładnie określić preferowane smaki. W przypadku produktów spożywczych, takich jak makaron i ser lub panierowane kawałki kurczaka, zwróć uwagę na marki, które spożywa twoje dziecko.

Krok 2: Opisz teksturę żywności

Następnym krokiem po utworzeniu listy akceptowanych produktów spożywczych i marek jest dokładna ocena tekstury żywności. Zazwyczaj preferencje żywieniowe są ściśle powiązane zarówno z teksturami, jak i profilami smakowymi. Kompleksowy przegląd tekstury akceptowanej żywności pozwoli na zindywidualizowanie łańcucha żywnościowego.

Aby opisać teksturę, użyj następujących terminów:

• chrupiące
• kremowe
• gładkie
• wytrawne
• lepkie
• gumiaste
• twarde
• wilgotne
• soczyste

Krok 3: Stwórz mapę smaków

Po zakończeniu opisywania tekstury każdej żywności, oceń profil smakowy. Preferowane smaki będą mogły być wykorzystane do stworzenia łańcucha pokarmowego, który wykorzystuje żywność o podobnych smakach. W niektórych przypadkach maskowanie smaku może być stosowane z dipami i sosami. Np. keczup może pomóc w przejściu z jednego pokarmu na drugi. Stosowanie sosów w łańcuchu żywnościowym nie jest konieczne, ale można je wykorzystywać do lepszego akceptowania nowych smaków.

Do opisania smaków użyj następujących określeń:

• słodki
• słony
• pikantny
• cierpki
• kwaśny
• gorzki

Następnie, po uzyskaniu wyczerpującej mapy preferowanych przez twoje dziecko pokarmów, zarówno pod względem smaku, jak i konsystencji, możesz zacząć tworzyć łańcuch pokarmowy.

Etapy wprowadzania „food chaining” czyli łańcucha pokarmowego

Faza 1: Warunki wstępne

Przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian, dotyczących żywienia dziecka należy spełnić kilka warunków. Strategie te stanowią podstawę udanego karmienia. Bez nich trudno jest osiągnąć jakąkolwiek zmianę w akceptowaniu nowej żywności.

• Brak nacisku na spożywanie określonych potraw, nie wywieranie presji.
• Planowanie posiłków i przekąsek.
• Spożywanie rodzinnych posiłków.

Bardzo dużo rodzin stwierdza, że gdy uda się spełnić powyższe warunki, to dziecko, które ma problemy z jedzeniem zaczyna wykazywać poprawę zachowania podczas posiłków. Często nawet dobrowolnie próbują nowych potraw.

Strategie te, chociaż nie rozwiązują problemów z jedzeniem wybiórczym, to są podstawą udanego karmienia. Po ich wdrożeniu znacznie łatwiej zastosować łańcuch pokarmowy.

Faza 2: Zmiany wizualne żywności

To jest faza, w której żywność podlega zmianie. Ważne jest, żeby były to zmiany bardzo małe, dyskretne. Mają to być zmiany tylko wizualne, nie wprowadzające nic nowego do serwowanego jedzenia. Np. może to być podanie owocowych przekąsek w misce, a nie w znanym opakowaniu. W przypadku naleśników, czy gofrów może to być krojenie ich w inny kształt. W przypadku panierowanych kawałków kurczaka może to być wybór innego kształtu oferowanego przez markę lub pocięcie istniejących na mniejsze kawałki.

Wizualne zmiany mogą być bardzo przytłaczające dla dziecka, które je wybiórczo. Celem tej fazy jest wprowadzenie zmian, które mają największe szanse powodzenia. Natomiast każda drobna zmiana jest początkiem czegoś większego. Z biegiem czasu może doprowadzić do zaakceptowania nowych pokarmów.

Faza 3: Zmiana smaku i tekstury

Następny etap tworzenia łańcucha pokarmowego obejmuje wprowadzenie niewielkich zmian w smaku lub teksturze. Zmiany te także powinny być minimalne. Zwykle na początku próbuje się zmienić smak. Np. inna firma przekąsek owocowych byłaby oferowana w tej samej misce , w której oferowana była poprzednia firma przekąsek owocowych. Naleśnik pełnoziarnisty mógłby być pokrojony w kształt, który jest znany z wcześniej zaakceptowanych naleśników. Prawdopodobnie w tej fazie konieczne będzie oferowanie nowej żywności więcej niż jeden raz, zanim zostaną one zaakceptowane. Pamiętaj, że kontakt z nową żywnością jest bardzo cenny i brak natychmiastowej akceptacji nie oznacza, że nie odniesie sukcesu.

W miarę postępu łańcucha pokarmowego, przekąski owocowe można zastąpić np. owocami liofilizowanymi. Naleśniki można zamienić na tosty francuskie czy babeczki. Każdy etap łańcucha wiąże się z licznymi kontaktami z nową żywnością oraz dokładną oceną tego, jak ten kontakt wygląda.

Podsumowanie

Tworzenie łańcucha pokarmowego może być z jednej strony bardzo ekscytujące, ale także przytłaczające. Korzystanie z podejścia krok po kroku może pomóc w tworzeniu planu. Tworząc kompleksową mapę preferowanych produktów spożywczych twojego dziecka, zdobędziesz informacje potrzebne do stworzenia udanego łańcucha żywieniowego.